بررسی پایداری و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط در هیبریدهای ذرت دانه ای از طریق روش های پارمتری تک متغیره

این تحقیق با هدف بررسی 16 ژنوتیپ ذرت (15 هیبرید ذرت به همراه رقم شاهد (ksc 704)) در شرایط آب و هوائی مناطق مختلف ایران به منظور انتخاب ژنوتیپ های پایدار با عملکرد مناسب اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده، بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار بود و در سال های زراعی 90-89 و 91-90 در 12 ایستگاه (کرج، شیراز، قراخیل قائمشهر، مغان، خرم آباد، میاندوآب، مشهد، گرگان، دزفول، اصفهان، جیرفت و ایلام) مورد کشت قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد، اثر متقابل ژنوتیپ و محیط در سطح احتمال 01/0 معنی دار شد و برای بررسی دقیق تر اثر متقابل و تعیین ارقام پایدار تجزیه پایداری با روش های مختلف انجام پذیرفت. نتیجه مقایسه میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها، مشخص نمود که ژنوتیپ های 2 (klm 77002/10-5-1×k19/1)، 1 (klm 76002/3×mo17) و 8 (k48/3×k18) به ترتیب با میانگین عملکرد دانه 003/10، 002/10 و 933/9 تن در هکتار دارای بیشترین میانگین عملکرد دانه بوده و ژنوتیپ 16(ksc 704) (شاهد) عملکرد کم تری را نسبت به ژنوتیپ های فوق نشان داد. بررسی پایداری ژنوتیپ ها توسط روش های پارامتری تک متغیره نشان داد که ژنوتیپ های پرمحصولی که توسط هر دو مفهوم استاتیک و دینامیک به عنوان پایدار معرفی شدند به ترتیب عبارت بودند از 8  (k47/2×mo17)، 1 (klm 76002/3×mo17) و 2 (klm 77002/10-5-1×k19/1). ژنوتیپ16 که به عنوان شاهد در آزمایش استفاده شده بود، پایداری کمی را نسبت به ژنوتیپ های فوق نشان داد. ناپایدارترین ژنوتیپ ها که عملکرد نسبتاً پائینی نیز داشتند، ژنوتیپ های 14 (klm78018/6×mo17) و 5 (k3651/2×k19) بودند.